Czerwone miasto. Żyrardów

W tym roku po raz pierwszy zobaczyłam to niesamowite miasto, zbudowane od podstaw w XIX wieku. Zachowane w całości, co jest unikatem na światową skalę. Przemyślana koncepcja Żyrardowa wprawia w zdumienie zwłaszcza dzisiaj, kiedy buduje się gigantyczne osiedla-getta bez jakiejkolwiek infrastruktury, licząc, że jakoś to będzie i kiedyś "się zbuduje" szkoły, sklepy i teatry. W Żyrardowie najpierw zbudowano fabrykę lniarską, wielką i nowoczesną, a wokół niej powstał mikrokosmos: osiedle dla robotników, wille dla kadry kierowniczej, kościoły katolicki i ewangelicki, szkoły, ochronki, przytułek dla starców, szpital, dom kultury, nawet publiczna pralnia i łaźnia miejska. Realizując koncepcję miasta-ogrodu dano mieszkańcom możliwość odpoczynku wśród zieleni w pięknym parku przez który przepływa rzeczka o uroczej nazwie Pisia Gągolina:) Budynki użyteczności publicznej otoczone były zadbanymi ogrodami. W dziewiętnastym wieku, który pamiętam z lekcji historii, książek i filmów jako okrutny i bezwzględny dla robotników, pomyślano o ich dobrym samopoczuciu i odpoczynku po pracy.

Po wjeździe do centrum Żyrardowa rzuca się w oczy smukła sylwetka neogotyckiej fary Matki Boskiej Pocieszenia, jednego z największych kościołów na Mazowszu. Kojarzy się (podobnie jak warszawska katedra św. Floriana) z Katedrą Kolońską, w rzeczywistości jest jednak wzorowana na wiedeńskiej Votivkirche. Nieotynkowaną farę otaczają ceglaste bloki z ogródkami, a w oddali widać - także czerwony - budynek przędzalni lnu, przerabiany na lofty.

Nazwę Żyrardów wziął od nazwiska Filipa de Girarda, francuskiego inżyniera, wynalazcy maszyny do mechanicznego przędzenia lnu i dyrektora fabryki wyrobów lnianych.